W sumie dolicza się aż dziesięciu rodzajów zależności m iędzy kobietą a naturą, zakładających w każdym przypadku nieco inne kryteria zależność tą fundujące Oto pobieżna charakterystyka najważniejszych perspektyw, którą przygotow ałam inspirując się, po części, uwagami Karen Warren.
Używane L - Laptopy -
Deprawacja natury i kobiety jest uw arunkow ana historycznie i rozpoczęła się: a ok lat p. Związek kobiety z naturą jest, w gruncie rzeczy, skutkiem pew nych pojęciowych rozstrzygnięć i przesądzeń, wśród których na plan pierw szy wysuwają się: a dualizm, czyli konstruow anie dysjunktywnych par pojęć uznaw anych za opozycyjne i wykluczające się, nie zaś kom plem entarne i częściowo wspólne zakresowo, a także zhierarchizowane w edle zasady góra - dół"19; b wszelkie izmy" niekoniecznie dualizmy 15 Typologię tę prezentuje Karen Warren w swojej najnowszej książce Ecofeminist Philosophy: A Western Perspective on What It Is and Why It Matters.
N ieco w ęższą jej wersję, składającą się z ośm iu typów, przedstawiła w: Environmental Philosophy: From Animal Rights to Radical Ecology. Zim m erman, J. Baird Callicott, G. Sessions, K. Warren i in. N ew York: Prentice-Hall , s Teza ta wspiera się zazwyczaj wynikam i badań archeologicznych Mariji Gimbutas opublikow ane m.
N a stanowisku tym stoi np. Degradacja środowiska naturalnego deforestracja, zaburzenia w gospodarce wodnej oraz wszelkie skażenia odbija się w pierw szym rzędzie i najdotkliwiej na tych grupach społecznych, które zajm ują najniższą pozycję w całej strukturze, a więc na kobietach, dzieciach, kolorow ych, najuboższych i najgorzej wykształconych.
Zachłanna eksploatacja środowiska skutkuje, rzecz jasna, przede wszystkim ograniczeniem różnorodności i bogactwa natury oraz ignorowaniem praw zwierząt W zasadzie czynniki społeczne i ekonomiczne determinujące sytuację kobiety i stosunek do natury można rozpatryw ać jako uszczegółow ienie w yjaśnień em pirycznych. Kluczowe jest w tym kontekście mitologizowane i absolutyzowane przez kulturę patriarchalną pojęcie rozwoju, który uspraw iedliw ia rabunkow ą gospodarkę zasobami naturalnymi oraz rozgrzesza instrumentalne traktowanie i wyzysk pew nych grup społeczeństwa - niższych klas, kast lub ras oraz kobiet, jako istot ludzkich drugiego rzędu Relacja kobieta - natura jest konstytuowana już na poziom e sam ego języka.
O kreślenia, którym i w dyskursie patriar- Z achodu, jest racjonalizm". Koncepcja racjonalizmu leży u podłoża antropocentryzm u i androcentryzm u oraz odpow iada za polaryzację pojęć rozum - em ocje, duch - dało, a także uznanie tożsam ośd męskiej za reprezentatywną dla istoty ludzkiej jako takiej. W esesley Mass. E nvironm ental Ethics" , t. Studies in the Humanities" , t. Patricka M urphy'ego. Reclaim the Earth. Caldecott i S.
N ew York: Contiuum Por. Warren, Ecofeminist Philosophy Szeroko pojęte sym boliczne uw arunkow ania skojarzenia kobiety z naturą obejmują sferę religii, teologii, ale rów nież sztuki i literatury, a zatem mają charakter znacznie bardziej ogólny niż np.
- .
- .
- ;
- KONTEKSTY. Pod redakcjq M ałgorzaty Radkiewicz - PDF Free Download?
- Jest najlepszy sposób dostępu do czatów online.
- .
- Właściwe sposoby zdalnie zainstalowania aplikacji szpiegujących.
W ielu przedstaw icieli ekofem inizm u uw aża, że właśnie symboliczne pokrew ieństw o obu członów relacji odgryw a rolę kluczow ego. O grom na liczba sym boli utrw alonych w m itach, religiach i sztuce świadczy, ich zdaniem, o tym, że związek kobiety i natury nie jest przypadkow y i arbitralnie ustalony w toku procesu historycznego. Ten w ą tek refleksji ekofeministycznej zaowocował m. Ekopsycholodzy zauw ażają, iż tego rodzaju religijność może mieć terapeutyczny w pływ na kobiety Nie brakuje jednak krytycznych głosów, które wskazują, iż żeńska duchowość, na pozór wyzwalająca i po prawiająca samoocenę zaangażow anych w nią kobiet, m oże ostatecznie obrócić się przeciw nim, utrwalając stary m otyw antagonizacji płci Do symbolicznych odniesień odwołują się rów nież rozmaite zlaicyzowane koncepcje esencjalizujące zw iązek kobiety i natury, np.
Ten rodzaj zależności ma rów nież fundam entalne znaczenie dla w ytw orzenia się i utrw alenia relacji kobieta - natura". Relacja ta jest wynikiem określonych przesądzeń poczynionych na poziomie kategoryzacji i poznaw czego porządkow ania rzeczywistości oraz 24 Tego rodzaju język ow e analizy dem askujące tę zależność znaleźć m ożem y w pracach krytyków literackich, np. The Politics of Women's Spirituality. N ew York: Anchor Press ; oraz Carol. E Christ, Rebirth of The Goddess. Finding Meaning in Feminist Spirituality. N ew York: Routledge M ów i o tym np.
Znaleziono 733 ogłoszenia
H eresies 13 Feminism and Ecology" , t. Poznań: Zysk i S-ka , w ed le której zdrow a, a w ięc dzika kobieta p ow in na być niczym wilczyca - w olna, zaradna, twórcza, stale podejmująca w ędrów ki, czuła dla najbliższych, nieustępliwa w walce. W tym właśnie kontekście budow ana jest epistem o logia feministyczna poddająca gruntow nej krytyce teorie poznania w ypracowane przez najbardziej wpływowych filozofów oraz demaskująca pseudo-uniwersalne, a w gruncie rzeczy androcentryczne, uogólnienia na tem at m ożliwości poznaw czych człow ieka czytaj: m ężczyzny przeciw staw ianych często cechom um ysłow ości kobiecej Przedstawicielki feministycznej epistemologii zauw ażają, iż w iedza przez wieki tw orzona i strzeżona p rzez uprzyw ilejow aną m niejszość społeczeństw a dała jej w ładzę n ad tymi, którzy pozbaw ieni zostali dostępu do edukacji.
Nie jest zatem zrządzeniem przypadku, że nauka, poszczególne dyscypliny akademickie i sam a epistemologia są tak, a nie inaczej zorganiow ane.
Laptopy - OLX.pl - używane l
Zarówno w przeszłości, jak i obecnie organizacja wiedzy" jest głównie dom eną i przywilejem białych mężczyzn. To do nich należy kontrola najw ażniejszych instytucji naukow ych, ustalanie rankingu n auk podług ich prestiżu, decydow anie 0 tym, co może i pow inno zostać przeznaczone do publikacji, jaka ma być struktura zatrudnienia na wyższych uczelniach, a także kom u i za co należy przyznać nagrody, granty naukow e, w tym rów nież nagrody Nobla.
Trzy dom inujące w dziejach n u rty teoriopoznaw cze - racjonalizm, em piryzm 1 epistemologia naturalistyczna - ignorują polityczne aspekty gry wiedzy" i oczywistą zależność wiedza to władza". W przypadku kwestii przez nas omawianej, wniosek nasuwający się z feministycznej krytyki tradycyjnego rozum ienia epistemologii jest następujący: już sam proces poznaw ania istoty kobiecości oraz przyrody - czy to z perspektyw y androcentrycznej, czy gynocentrycznej - nie jest wolny od przyjm owanych implicite przeważnie bezwiednie założeń bazow ych wynikających z kontekstu kul turo wo-społecznego, w którym tkwi podm iot poznania.
Wyjaśnienie relacji kobieta - natura", należy więc rozpocząć od wykrycia i zrozum ienia owego kontekstu decydującego istotnie o w ynikach poznania oraz o budow anej na ich podstaw ie teorii kultury i natury.
Pozostałe ogłoszenia
Powiązania między konceptualizacją a sposobem odnoszenia się do kobiet, zwierząt i pozostałych przejawów natury mają niezwykle ważne implikacje etyczne i moralne. Wypowiedzi przedstawicieli ekofeminizmu wnoszą wiele ciekawych argumentów do dyskusji toczących się w obrębie tzw. Do najważniejszych zagadnień omawianych na tej płaszczyźnie interpretacji związku kobieta - natura należy promocja etyki troski i należytej wzajemności care and appropriate reciprocity , ochrona praw zwierząt, wegetarianizm, problemy ekologii społecznej oraz bioregionalizm G eneralnym 29 Por.
Feminist Epistemologies. Thinking Gender. A lcoff i E. Maiden: Blackwell Publ N a tematy te w ypow iadają się m. W: Reweaving. W tej perspektywie na plan pierw szy w ysuwają się polityczne reperkusje wynikające z uświęconego tradycją związku kobiety z naturą. Przy czym m ożna tu w yodrębnić dw a podejścia korespondujące, w pew nym sensie, z rozróżnieniem Plum w ood na n urt ekofem inizm u społecznego i kulturow ego.
Z jednej strony, celem ekofeministycznych analiz m oże być wykrycie i dekonstrukcja politycznych i ideologicznych m otyw ów generujących stereotypow y sąd: kobieta jest ucieleśnieniem natury, a m ężczyzna kultury". Z drugiej strony, paradoksalnie, przedstawiciele ruchów ekofeministycznych bardzo często sami podejm ują rozm aite działania społeczne i polityczne, które odw ołują się do wartości kojarzonych z kobiecością i naturalnością, uznając ów zw iązek za istotny i naturalny, nie zaś skonstruow any na zapotrzebow anie patriarchalnej polityki.
Generalnie przyznać trzeba, iż konkretne praktyczne skutki przyjęcia ekofeministycznego św iatopoglądu stanow ią w oczach w ielu jego zw olenników zasadniczy wskaźnik w iarygodności i sensowności rozwijania tego rodzaju teorii. Po co nam ekofeminizm? Przedstaw iony tu przegląd rozm aitych opcji interpretacyjnych oferowanych w obrębie dyskursu ekofeministycznego uzmysławia nam, jak bardzo pojem ne jest sam o pojęcie ekofem inizm u.
R óżnorodność koncepcji i poglądów zaliczanych do tego nurtu m oże budzić zdum ienie. Mieszczą się w nim zdystansowane, systematyczne analizy filozoficzne, skrupulatne badania statystyczne, ale też poetyckie, bardzo intym ne w ynurzenia na tem at specyfiki kobiecej duchowości i cielesności.
KONTEKSTY. Pod redakcjq M ałgorzaty Radkiewicz
Tocząca się tu debata na tem at relacji kobieta - natura" nie przyniosła jak dotąd - i zapew ne nie przyniesie - jednoznacznego podsum owania, na które przystaliby wszyscy przedstawiciele tego ruchu. Wielogłosowość i antydogm atyczność ekofeminizm u postrzegana jest często przez krytyków jako największa jego słabość świadcząca o niespójności całej doktryny. Poglądy najbardziej radykalnych the World: The Emergence of Ecofeminism. Adam s Ecofeminism and Eating Animals. D o skonałym przykładem w ew nętrznej krytyki ekofem inizm u jest książka Janet Biehl pt. Rethinking Ecofeminist Politics.
Autorka nie kryje swojego rozczarow ania sposobem u p raw ian ia refleksji ekofem inistycznej. W edług Biehl ekofeminizm posługuje się zmistyfikowanym pojęciem natury" i stanowi silę napędow ą tendencji irracjonalnych w kulturze. Gloryfikuje przy tym kulturow y eskapizm i nierzadko m oralistyczny obskurantyzm. Ideologia ekofeminizmu jest zdaniem Janet Biehl daleka od wolności i w gruncie rzeczy wsteczna dla większości myślących kobiet Jednakże w edług innych w ybitnych przedstaw icielek ekofem inizm u ten p o p u larn y n u rt m yślow y dostarcza doskonałych instrum entów do p rzezw yciężenia dualistycznego sposobu m yślenia, prow adzącego do utrw alenia tradycyjnych kulturow ych schematów.
Aby wyzwolić się z redukcjonistycznych naw yków pojęciowego porządkow ania świata podług narzu can ych nam p rzez kulturę p a r spolaryzow anych i zantagonizow a nych kategorii, trzeba stopniowo uczyć się postrzegania rzeczywistości jako ciągłego procesu zmian jednych form istnienia w drugie. Zm iany te uzm y sławiają nam istotną współzależność i nieustanny przepływ energii pom iędzy sterylnie separowanymi, czy raczej spreparowanymi przez tradycję patriarchalną biegunam i opozycji: męskie - żeńskie, kultura - natura, rozum - m ateria.
Rzecz jasna, przepływ ów odbyw a się rów nież pom iędzy elem entam i niechętnie kojarzonym i ze sobą w klasycznym dyskursie filozoficznym, a mianowicie: mężczyzna - natura czy kobieta - kultura itd. W nioski płynące z prow adzonych w obrębie ekofem inizm u dyskusji nad relacją kobieta - natura" mogą, jak sądzę, znacząco wzbogacić ogólną debatę filozoficzną. Na gruncie etyki ekofeminizm wnosi m. W kład ekologicznego fem inizm u do coraz popularniejszej etyki środow iskow ej obejm uje ró w nież zw rócenie uw agi na takie w artości, jak troskliwość, opiekuńczość, współpraca oraz braterstwo bądź też solidarność z innymi gatunkami, czyli swoista sprawiedliwość środowiskowa.
N a gruncie epistemologii ekofeminizm uzmysław ia potrzebę dow artościowania sfery emocjonalnej i intuicyjnej, które w raz z rozum em i zmysła- 31 Janet Biehl, Rethinking Ecofeminist Politics. Boston: South End Press , s. Szczegółowo opisane przez badaczy ekofeministycznych interkulturow e rozbieżności w definiowaniu istoty kobiecości i naturalności dobitnie zaświadczają o relatywnym charakterze i lokalnym zasięgu tego rodzaju metafizycznych ujęć. Natom iast szczegółowe dane na tem at upośledzenia praw nego i gorszego standardu żyda kobiet w wielu rejonach świata mogą stać się im pulsem dla określonych działań politycznych oraz przyczynić się do genderowej" weryfikacji teorii polityczno-społecznych.
Jednakże najbardziej fundam entalną kwestią, jaką podnosi ekofeminizm jest potrzeba postawienia w now ym świetle uniw ersalnych kategorii filozoficznych.
Takie pojęcia, jak podm iot", jaźń", wiedza", adekw atne kryterium poznawcze", rozum" i racjonalność", obiektywność" czy hum anizm " dom agają się ponow nego rozpatrzenia i redefinicji, aby nadal mogły służyć ludzkości w zgłębianiu tajemnicy bytu oraz w poszukiw aniu własnej tożsamości, wykraczającej poza stereotypy narzucane nam przez kulturow ą interpretację płci. Ta gra nie może toczyć się bez obojga aktorów. Udział każdego nich nie jest ani mniej ważny dla całości, ani marginalny, ani niepotrzebny.
Jednak sztuka jest tworzona, układana i określana przez mężczyznę. On ją napisał, wyreżyserował i zinterpretował znaczenie akcji. Sobie przydzielił najbardziej interesujące i heroiczne części, kobiecie zostawiając tylko drugorzędne role. Gerda Lerner, The Creation of Patriarchy Kobieta stoi w centrum dyskursów kształtujących dzisiejszą m u zu ł m ańską tożsamość.
Jednak nie kobieta realna, mówiąca w łasnym głosem, a kobieta symboliczna. Emblemat bądź islamskiej nowoczesności, bądź kulturow ego przebudzenia i oddania tradycji. Ideologiczna w alka o kształt współczesności od ponad stulecia toczy się m iędzy dw iem a koncepcjami. Pierwsza z nich głosi konieczność m odernizacji i w prow adzenia now oczesnych instytucji demokratycznych na wzór europejski, druga - odcięcie się od w pływ ów Z achodu i konsekw entne oparcie ładu społecznego na p rawie m uzułm ańskim.
Paradoksalnie, cel obu tych kierunków jest taki sam: upodm iotow ienie społeczeństwa poprzez ukrócenie autorytarnej władzy, ograniczenie zachodnich w pływ ów i w prow adzenie opartego na praw ie sprawiedliwego porządku. Słowem, jeśli naw et nie pow rót do czasów, kiedy kultura islam u z pow odzeniem konkurow ała z Zachodem, to przynajmniej odzyskanie poczucia w łasnej wartości. Spór tych dw óch opozycyjnych nurtów ujawnia się z cała mocą przy okazji kolejnych kryzysów politycznych. Wydaje się, że w tym momencie opcja religijna przechyla szalę na swoją stronę.
W ostatnich trzydziestu latach fundam entalizm religijny stał się trw a łym elem entem pejzażu politycznego nie tylko w świecie islamu.